Merhabalar, bugünkü yazımızda Elektrik Mühendisliği hakkında biraz daha detay bilgiler vereceğiz. Bir elektrik mühendisi ne tarz bir alanda veya nasıl bir pozisyonda çalışabilir bunlara değineceğiz. Ama yazım aynı şekilde tüm yeni mezun mühendisler için de geçerli olduğu için yazının başlığını yeni mezun mühendisler şeklinde değiştirdim 🙂

Öncelikle herkesin bildiği şeylere girmek istemiyorum. Bu yazı elektrik mühendisi ne yapar yazısı değil, hangi alanlarda profesyonelleşebilir ve şirketlerin hangi pozisyonlarında görev alabilir üzerine bir yazı olarak öne çıkacaktır. Elektrik mühendisliği ne üzerinedir ve neler hakkında bilgi sahibi olmak gerekir soruları için “Yeni Mezun Elektrik Mühendisi’ nin Bilmesi Gerekenler” ve “Elektrik Mühendisliğinin Geleceği Var mı?” yazılarıma göz gezdirebilirsiniz.

Mesela, çalıştığınız şirket benimki gibi kontrat işi yapan bir yapım şirketi olabilir, üretim yapan bir fabrika olabilir, danışman şirket olabilir, bir tesisin işletmesini yapıyor olabilir vs. vs. bu seçenekleri çoğaltabiliriz. Aşağıda sizin için aklıma gelen bu seçeneklerin her birini özel olarak inceleyeceğim. Yorumlarınızla birlikte yazıyı daha da genişletebilir veya derinleştirebiliriz.

1- Yapım (Construction) Şirketinde Yeni Mezun Mühendis Olmak

Ülkemizdeki tipik bir müteahhit şirkette çalışmanızdan bahsediyorum evet. Genel hatlarıyla, eğer büyük bir proje taahhüt firmasında yer alıyorsanız, bir elektrik mühendisi olarak; “Dizayn(Tasarım) Mühendisi”, “Teknik Ofis Mühendisi”, “Proje Mühendisi”, “Saha Mühendisi”, “Hakediş Mühendisi”, “Dokümantasyon Mühendisi” gibi pozisyonlarda görevlendirilebilirsiniz. Şimdi gelelim kısa bir şekilde bu pozisyonlarda ne gibi işler yapılır konusuna;

• Dizayn(Tasarım) Mühendisi: Sanırım herkes tarafından en kolay anlaşılanı bu. Proje boyunca yapı alanında uygulanacak tüm kurulum işlemlerinin daha önceden tasarlanıp proje hâline getirilmesinden sorumludur. Çizim yapma görevinin yanı sıra, hesaplamaların yapılması da bu pozisyondaki mühendislerden beklenmektedir. Yurtdışında da oldukça önemli görülen bu pozisyon yine aynı adla “Design Engineer” olarak anılmaktadır. Avrupa ile ilgileniyorsanız ve bu pozisyonda görev almak istiyorsanız, dizayn standartlarını ve bir takım direktifleri(EMC, Machinery Safety vb.) bilmeniz beklenecektir. Direktiflerin hepsine ücretsiz olarak ulaşabiliyorsunuz.
• Teknik Ofis Mühendisi: Genellikle çok büyük projelerde açılan bir pozisyondur. İşi tamamen projenin teknik tarafına hakim olmak, diğer ekiplerden gelen teknik kaynaklı soru ve sorunlara çözüm bulmaktır.
• Proje Mühendisi: Bu pozisyon tam olarak benim yıllardır görev aldığım pozisyondur. Yapılan bir projede, büyük resme bakarak o projenin, çizgisinden(bütçe/süre) şaşmadan bitmesini sağlayan grup bu gruptur. Çok çok daha büyük projelerde ve/veya firmalarda, proje mühendisinin yaptığı işler ayrıştırılıp “Bütçe Kontrol Mühendisi” ve “Planlama Mühendisi” gibi pozisyonlar da oluşturulabiliyor.
• Saha Mühendisi: Saha mühendisliği Türkiye’de biraz daha alelade bir pozisyon olarak görülüyor ne yazık ki. Firmalar genelde yeni mezun arkadaşlarımızı bu pozisyonda görevlendirmekteler. Çünkü bu pozisyon proje okuma bilgisi ve yapım sahasında uygulatma bilgisi gerektiriyor. Genellikle yeni mezun arkadaşlarımız yapım konusunda çok fazla yönlendirecek tecrübede olmuyor, bu durumlarda sahada çalışan ustaların ustalığına göre işler ilerliyor. Yeni mezun arkadaşımız da ustaların yaptığını görsel olarak öğrenmekte ve doğru kabul ettiği bu imalatlar üzerinden mühendisliğini devam ettirmektedir. İşin Avrupa tarafına baktığınızda ise, bu pozisyona çok değer verilmektedir, ancak pozisyonun tanımı farklıdır. Pozisyon tanımı “Technician” olarak geçmektedir ve Türkiye’de bildiğiniz teknisyen anlamına gelmemekte, mühendisin saha imalatı yapabilecek ustalıkta olduğunu belirtmektedir.
• Hakediş Mühendisi: İlk kez duyacak olan yeni mezunlarımız için tanımlamak gerekirse hakediş, yaptığınız işin finansal karşılığı olarak oluşturulan doküman sunumudur. Bazen bazı projelerde bunlar aşırı boyutlara ulaşır ve bu sebeple de yalnızca hakediş ile uğraşan arkadaşın mesaisi bile 30 gün çalışmasını gerektirecek boyutlara ulaşır. Bu durumda bu pozisyonda görevlendirilebilirsiniz. Ancak belirtmek gerekir ki masabaşı bir iştir ve bilgisayar/dokümantasyon işi üzerine devam etmenizi gerektirir. Mesleki gelişiminize pek de katkı sağlayacağını söyleyemem.
• Dokümantasyon Mühendisi: Yine bu pozisyon da masabaşı bir iştir, mesleki gelişime pek de katkı sağlamaz. Bu pozisyondaki arkadaşlar, yapılacak sunumların son kontrollerini yapar, tasarım projelerinin, dokümanların vs. depolanmasını ve düzenlenmesini kontrol ederler. Üstteki pozisyonun aksine bu pozisyon da dünyada kabul gören bir pozisyondur. Ancak bu pozisyonda görev almak için mühendis olmanıza gerek yok, herhangi bir üniversiteden mezun olmanız yeterli ve bu sebeple de kendinizi harcamış olursunuz 🙂

2- Peki ya Bir Üretim (Manufacturing) Şirketinde?

Bu kısımda da, örneğin Pınar’ın bir süt fabrikasını düşünün, böyle bir tesisten bahsediyoruz. Konveyor bantlarının olduğu, belki her şeyin motorlu ve otomatik olduğu, bir sürü sensörün bulunduğu modern bir tesis. Ama ne olursa olsun bir çok mühendis bulundurmak gerekiyor. Bu bölümde ek olarak karşılaşabileceğiniz pozisyonlar; “İşletme Mühendisi”, “Kalite Mühendisi”, “Test Mühendisi”, “Ar-ge Mühendisi” ve “Bakım Mühendisi” gibi başlıklarla ayrılabilir. Aşağıda bu pozisyonları yüzeysel olarak inceleyelim;

• İşletme(Süreç-Process) Mühendisi: Bazen mühendislerden, bir üretim bandının veya sürecinin sorumlusu olması beklenir. Bu gibi durumlarda “Process Flow Diagram” adı verilen akış diyagramı üzerinden sistemin işletiminin devam etmesini sağlamanız istenir. İşletme mühendisinin görevi de bu süreci bilmek ve altındaki takımı üretimi devam ettirecek şekilde yönetmektir.
• Kalite Mühendisi: İngilizce tanımı QA/QC(Quality Assurance/Quality Control) olarak geçen kalite işleri, genellikle endüstri mühendisleri tarafından yapılmakta olmasına karşın bir elektrik mühendisinden de istenebilir. Bunu tabi ki fabrika tarzı işletmeler için söylüyorum. Eğer bir projede yer alırsanız, yine elektrik kalite mühendisi olarak belirtilen pozisyonda olursunuz ve o zaman meslek bilgisine sahip olmanız zorunludur. Kısa olarak özetlemek gerekirse, kalite mühendisi olmak demek, kontrol listeleri üzerinden işlerin denetlenmesinin sorumlusu olmak demektir. Bu pozisyon bir yan destek pozisyonudur. Amacı, şirketin yaptığı işin verimliliğini maksimuma çıkarmaktır.
• Test Mühendisi: Eğer bir malın üreticisi iseniz böyle bir bölüm kurmak zorunda kalacaksınız. Örneğin elektrik ile alakalı bir trafo fabrikasını düşünelim. Bir trafo üretimi için, gereken testler vardır. Örneğin ürün sürekli ürettiğiniz bir ürünse “Tip-test” denilen bir prosedürü tamamlamanız gerekir. Daha sonrasında ise tüm ürünler için “Rutin testler” denilen testlerin yapılması gerekir. Eğer müşteri tarafından talep edilirse de “Fabrika Kabul Testi” denen testlerin yapılması gerekir. Dolayısıyla tüm bu testler hakkında bilgi sahibi olan bir mühendis görevlendirilmelidir. Bu mühendisler talep edildikçe saha ziyareti yaparak sahada test hizmeti de vermektedirler.
• Ar-ge Mühendisi: Bu tanım araştırma-geliştirme mühendisi tanımının kısaltmasıdır. İngilizce’de de R&D yani “Research & Development Engineer” olarak tanımlanmaktadır. Bu birimin görevi tamamen yeni ürünler icat etmek ve mevcut ürünleri geliştirmektir. Özellikle Avrupa’da bu konuda fazlasıyla iş imkanı bulunmaktadır.
• Bakım Mühendisi: Bu pozisyonda görev alacak mühendislerin, projeleri okumayı bilmesi, troubleshooting denilen acil müdahale konusunda bilgi sahibi olması gerekmektedir. İngilizce tanımı aslında Maintenance Engineer olarak geçer ki, bu aslında anlam olarak sistemin devamlılığını ve bakımını sağlamak şeklinde iki anlama gelmektedir. O yüzden, bu pozisyonun görevleri arasında planlı bakımların yapılması da vardır, herhangi bir sorun yaşanması durumunda sistemin devamlılığını sağlamak açısından acil müdahale etme görevi de bulunmaktadır.

3- Son Olarak da Diğer Pozisyonlar

Tabi pozisyonlar üst tarafta anlattığım kısımlardakiler ile sınırlı değil, aklıma bile gelemeyecek bir sürü pozisyon var. Sizin öneriniz olursa ekleyebilirim 🙂 Ek olarak belirtmek istediğim kısımları da aşağıda inceleyelim.

• Yazılım Mühendisi(Software Engineer): Bu öyle bir pozisyon ve profesyonel değişiklik ki inanamazsınız. Bir elektrik mühendisi zaten ilk etapta C veya C++ yazılım dilini öğrenerek mezun olur. Dolayısıyla bu konuya eğilmede büyük bir avantajı vardır. Ancak gerçekten büyük bir derya ile karşı karşıyasınız. Pascal, Basic, C, C#, C++, Java, JavaScript, Cobol, Perl, PHP, Python, Ada, Fortran, Delphi, Swift ve benzeri belki 100’den fazla programlama dili var ancak iş ilanları üzerinden giderek en popülerlerini listeleyebilirsiniz. Yazılım mühendisliğinin de alt pozisyonları var bir sürü, ancak ilginiz olursa bunlar kolayca ulaşabileceğiniz bilgilerdir.
• Satış Mühendisi(Sales Engineer): Bu arkadaşların işi teknik bilgiye sahip olmak, (-potansiyel) müşterileri dolaşarak ve/veya bağlantılarını kullanarak malzeme satmak ve şirketleri için yeni pazar arayışında bulunmaktır. Tabiki doğal olarak bir elektrik mühendisinin satış mühendisi olabileceği bir şirket elektrik/elektronik/otomasyon vb. konular ile alakalı bir şirket olmalıdır.
• Satınalma Mühendisi(Procurement Engineer): Tamamen elektrik mühendisliği ile alakalı bir pozisyon değildir. Hatta, daha çok malzeme mühendisliği ile alakalı bir pozisyondur. Ancak, her durumda olduğu gibi yine söz konusu şirket bir elektrik şirketiyse, bu pozisyona elektrik mühendisliği mezunu bir personel atanabilir. Görevleri, şirket tarafından satın alınan ve alınabilecek tüm malzeme yelpazesini en azından genel hatlarıyla bilmek ve tedarikçilerle görüşme konusunda şirketin yüzü olmaktır. Pazarlık ve ikna yeteneği yüksek olması firmaların tercih sebebidir.
• Müşavir/Denetmen(Consultant): Genelde mesleğinde daha yetkin olan tecrübeli mühendisler bu göreve gelirler. Bununla beraber, bazı ekstra durumlar da olmuyor değil. Malum ülkemiz liyakat ülkesi 🙂 Bu kişinin görevi yapılan işlerin denetimini ve danışmanlığını sağlamaktır. Hem kendi bilgisiyle hizmet verilen firmaya teknik destek sağlamalı hem de işlerin düzgün bir şekilde yapılıp yapılmadığını denetleme görevi vardır. Bu sebepledir ki, yapılan işleri yapandan daha iyi bilmekle de mükelleftirler.

Yazıyı sonlandırırken sizlere faydası olacağını düşündüğüm bir kaç site ismi vereceğim. Belli bir kısmı yabancı dili olan arkadaşlarıma yönelik daha kapsamlı siteler olmakla beraber, belli bir kısmı da Türkçe’dir. Bu siteleri incelerken size tavsiyem, bazen forum konuşması şeklinde verilen bilgilerin yanlış olabileceğini göz önünde bulundurup, bilgileri araştırmadan kabul etmemenizdir. Ayrıca, bu yazımın yazılış amacını doğru özümseyip, hedeflediğiniz pozisyonu seçip, bu pozisyona yönelik olarak yeteneklerinizi geliştirmenizin, bulacağınız işin kalitesine çok büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum.

• https://electrical-engineering-portal.com/
• https://www.eeweb.com/forum
• https://www.eng-tips.com/threadminder.cfm?pid=248
• https://www.kontrolkalemi.com/
• https://www.muhendisbeyinler.net/
• https://www.elektriktesisatportali.com/
• https://www.elektrikport.com/

Başka yazılarıma da göz atmanızı tavsiye ederim;

• Oyun Bilgisayarı Toplamak : 4000 TL’ye / 6000 TL’ye / 8000 TL’ye
• En İyi Televizyonlar : 3000 TL’ye / 4000 TL’ye / 5000 TL’ye
• En İyi Telefonlar : 1000 TL’ye / 2000 TL’ye / 3000 TL’ye
• CV Hazırlama Teknikleri – Profesyonel CV Nasıl Hazırlanır?
• Ücretsiz Sertifikalı 85 Ad. Coursera Kursu
• Vakit Geçirmelik En Güzel PC Oyunları

Herkese iyi günler dilerim 🙂